Utrata dokumentów za granicą – jakie kroki należy podjąć?

Ubezpieczenie podróżne pomoże chronić Twój paszport, dowód osobisty czy karty kredytowe. Kradzież dokumentów, a może ich zgubienie lub zaginięcie? Z dobrą polisą to nie problem. Sprawdź, jak przygotować się do takich ekstremalnych sytuacji w podróży i co w pierwszej kolejności zrobić, gdy zostaniesz okradziony!

Dokumenty w czasie podróży będą Ci niezbędne, jeżeli zajdzie konieczność potwierdzenia Twojej tożsamości, np. w czasie kontroli drogowej lub wchodzenia na pokład samolotu. Ich brak może poważnie utrudnić lub uniemożliwić długo planowany wyjazd, dlatego warto wiedzieć, co zrobić, jeżeli zgubisz portfel lub padniesz ofiarą kradzieży.

Ubezpieczenie podróżne a utrata dokumentów

Wybierając się w podróż bądź przezorny. Zawsze staraj się wykupić ubezpieczenie na wyjazd, tak aby sytuacje losowe, jak chociażby kradzież dokumentów, nie popsuły Twojej wycieczki. Pamiętaj, że dobrze dobrana polisa może chronić dokumenty, takie jak paszport, druki ubezpieczeniowe, bilety lotnicze, kolejowe, autobusowe lub na prom, w kilku przypadkach. Należą do nich przede wszystkim:

• kradzież dokumentów – jeżeli wykupiłeś polisę turystyczną, a w podróży Twój paszport, wiza albo karta kredytowa zostały skradzione – będziesz mógł liczyć na pomoc ubezpieczyciela,
• utrata dokumentów – w momencie, gdy straciłeś dokumenty w inny sposób niż kradzież (np. przez zagubienie dokumentów za granicą) – odpowiednia polisa obejmie również takie przypadki,
• zaginięcie dokumentów – polisa może chronić też wszystkie sytuacje, gdy Twoje dokumenty po prostu zaginęły (np. zostały zgubione przez obsługę na recepcji hotelu),
• uszkodzenie dokumentów – jeżeli w jakikolwiek sposób uszkodziłeś swoje ubezpieczone dokumenty (zalanie, zniszczenie) – polisa chroni je w tych przypadkach.

O niebezpiecznych sytuacjach w podróży i sposobie minimalizowania strat pisaliśmy szerzej w artykule Okradziono Cię w podróży? Sprawdź jak ubezpieczyciel może pomóc.

Co robić po utracie dokumentów?

Co zrobić, jeśli jesteś za granicą i padłeś ofiarą złodzieja? Przede wszystkim, w miarę możliwości, zachowaj spokój. Pamiętaj, że takie sytuacje się niestety zdarzają i często nie mamy na nie wpływu. Nie unikniemy ich, możemy jedynie próbować zniwelować ich negatywne skutki – zabezpieczając się przed wyjazdem lub wylotem, czyli wykupując wcześniej polisę.

Oto 4 najważniejsze kroki w razie utraty dokumentów za granicą:

• sytuację niezwłocznie zgłoś ubezpieczycielowi – w zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego, na zgłoszenie szkody masz od kilku godzin do maksymalnie kilku dni; warto dopełnić obowiązujących terminów, aby nie martwić się zaniżeniem odszkodowania lub nawet brakiem jego wypłaty z tytułu ewentualnego spóźnienia,
• wypadek zgłoś na miejscu – jeśli Twoja karta kredytowa zginęła np. w hotelu – poinformuj recepcję lub właściciela obiektu o kradzieży; sprawę zgłoś na policji – ważne, abyś dysponował notatką policyjną, w której wyszczególnione będą Twoje straty (np. skradziony paszport, dowód osobisty i bilet lotniczy),
• kradzież zgłoś w konsulacie – jeżeli straciłeś dowód osobisty lub paszport – sprawę zgłoś w polskim konsulacie; możesz liczyć tam na profesjonalne wsparcie i pomoc, a także niezwłoczne wyrobienie dokumentów czasowych, które np. pozwolą Ci wrócić do kraju, Informacje (adres, numer telefonu, adres mailowy) na temat polskich przedstawicielstw dyplomatycznych w konkretnych krajach znajdziesz na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/polskie-przedstawicielstwa-na-swiecie,
• zastrzeż karty i dowód osobisty – jeśli w porę nie zablokujesz w banku swoich kart płatniczych, zgubienie dokumentów może mieć przykre skutki finansowe; w przypadku większości polis całodobowe centra alarmowe ubezpieczycieli udzielą Ci informacji, co zrobić w takiej sytuacji (np. jak uzyskać dokumenty zastępcze), a nawet same kontaktują się z Twoim bankiem w celu zastrzeżenia kart.

Zabezpieczenie tożsamości i finansów w razie utraty dokumentów za granicą

Utrata dokumentów może wiązać się z próbą wykorzystania Twoich danych do celów przestępczych. Jak się przed tym uchronić? 

Przebywając poza granicami Polski, dokument tożsamości możesz zastrzec np. przy pomocy systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE Związku Banków Polskich – wystarczy, że zastrzeżenie zgłosisz tylko w jednym banku, a informację o tym otrzymają wszyscy uczestnicy systemu. Część banków przyjmuje zgłoszenia telefonicznie. 

Twój bank nie dopuszcza możliwości zgłoszeń za pośrednictwem telefonu? Pamiętaj o możliwości zastrzegania dokumentów w BIK (Biurze Informacji Kredytowej). Jeżeli masz konto na portalu BIK zrobisz to z dowolnego miejsca na świecie, całkowicie bezpłatnie. 

Uruchom Alert BIK. Dzięki temu otrzymasz wiadomość SMS, jeżeli ktoś będzie próbował złożyć wniosek o kredyt/pożyczkę na Twoje dane lub podpisać z użyciem Twoich danych umowę. Alert zamówisz za pośrednictwem oficjalnej strony BIK – do wyboru masz 3 różne pakiety.

Zgłaszanie utraty dokumentów za granicą

Jak zgłosić utratę dokumentów, jeżeli przebywasz poza Polską? Istnieją co najmniej 4 ścieżki postępowania, którymi są:

• Zgłoszenie utraty dowodu osobistego w konsulacie – możesz to zrobić osobiście, ale jeżeli nie jesteś w stanie odwiedzić placówki, np. z uwagi na dużą odległość, dopuszczalne jest również zgłoszenie za pomocą listu lub faksu. Po otrzymaniu zgłoszenia, urzędnik unieważni Twój dokument. W konsulacie otrzymasz również dokument tymczasowy (tzw. Emergency Travel Document), dzięki któremu będziesz mógł bezproblemowo wrócić do kraju.

• Zgłoszenie utraty dowodu osobistego przez Internet, za pośrednictwem Profilu Zaufanego – zwróć jednak uwagę na to, że usługa nie unieważnia wgranego w dowodzie kwalifikowanego podpisu elektronicznego od prywatnego dostawcy, dlatego jeżeli jesteś jego posiadaczem, zgłoś się do wybranego dostawcy. 
• Zgłoszenie utraty paszportu w najbliższym polskim konsulacie – jeżeli dokument został Ci skradziony, dodatkowo poinformuj o tym miejscową policję. Podczas tej samej wizyty w konsulacie, na której zgłosisz utratę paszportu, możesz także wnioskować o wydanie nowego dokumentu. Wyrobienie nowego paszportu jest płatne – opłata może być wyższa, jeżeli na podstawie Twojego oświadczenia konsul uzna, że Ty jesteś winien utraty lub zniszczenia dokumentu. 
• Uzyskanie paszportu tymczasowego – jeżeli przebywasz poza granicami Polski i oczekujesz na wydanie paszportu biometrycznego, możesz uzyskać paszport tymczasowy. Jest on gotowy w krótszym czasie niż paszport biometryczny, ale UWAGA – licz się z tym, że będzie miał krótszy termin ważności. Podczas pobytu za granicą, dokumenty potrzebne do uzyskania tego rodzaju paszportu składasz w polskim konsulacie. Potrzebujesz jednego, aktualnego kolorowego zdjęcia, dowodu opłaty za paszport tymczasowy oraz dokumentu, który potwierdza Twoją tożsamość i obywatelstwo. 

Dla ułatwienia kontaktu z polskimi konsulatami, sprawdź w tabeli dane kontaktowe do konsulatów w wybranych krajach Europy.

Źródło: www.gov.pl

Długoterminowe działania i konsekwencje w przypadku utraty dokumentów za granicą

Zabezpieczenie utraconych dokumentów to jedno, ale musisz liczyć się z tym, że po powrocie do Polski czeka Cię wnioskowanie o nowy dowód osobisty. Wniosek możesz złożyć w dowolnym urzędzie gminy, niezależnie od Twojego miejsca zameldowania. Jeżeli przebywasz za granicą, musisz poczekać z tym do momentu, aż wrócisz do kraju – nie ma możliwości złożenia wniosku w konsulacie. 

Nie zapominaj o tym, że konsekwencje utraty dokumentów mogą być bardzo dotkliwe i wykraczają daleko poza możliwe utrudnienia w podróżowaniu. Potencjalne skutki to m.in. możliwość wzięcia na Twoje nazwisko pożyczki w jednym z parabanków, podpisanie w Twoim imieniu umowy na świadczenie konkretnych usług czy skorzystanie z Twoich świadczeń opieki zdrowotnej. Właśnie dlatego, tak istotna jest możliwie jak najszybsza reakcja, jeżeli zauważysz brak dokumentów.

Podróżowanie w strefie Schengen a utrata dokumentów

Strefa Schengen obejmuje 27 państw, w tym 23 państwa członkowskie Unii Europejskiej. Z uwagi na brak kontroli granicznych, jedynym dokumentem potwierdzającym tożsamość, który powinni posiadać Polacy podczas podróży po państwach członkowskich jest ważny paszport lub dowód osobisty. Właśnie dlatego, na czas wyjazdu, zawsze warto zabrać ze sobą oba dokumenty – jeżeli zgubisz jeden z nich, w razie potrzeby będziesz mógł posłużyć się drugim. 

Środki ostrożności w utracie dokumentów

Wyjaśniliśmy Ci, co zrobić, w razie utraty dokumentów za granicą. Najlepiej jednak zapobiegać sytuacjom, w których dokumenty mogą być zgubione lub skradzione – w ten sposób zaoszczędzisz dużo niepotrzebnego stresu. O czym warto pamiętać?

• Uważaj w zatłoczonych miejscach. W metrze, w autobusach lub w pobliżu głównych atrakcji turystycznych zachowaj wzmożoną czujność. Torebkę lub plecak noś przed sobą, na brzuchu. Nigdy nie noś dokumentów w zewnętrznych kieszeniach plecaka lub w kieszeni Twoich spodni.

• Zainwestuj w antykradzieżowy portfel. Portfel zazwyczaj ma formę niewielkiej, płaskiej saszetki przeznaczonej do noszenia pod ubraniem, na wysokości pasa. Jest niewidoczny, dzięki temu może ochronić Twoje dokumenty i pieniądze przed zakusami złodziei. 

Podsumowanie

Zgubienie lub kradzież dokumentów oznacza dużo stresu, nerwów i przede wszystkim – może wiązać się z poważnymi konsekwencjami, takimi jak kradzież tożsamości. Właśnie dlatego podczas podróży dokumenty przechowuj w taki sposób, żeby osoby postronne nie miały do nich łatwego dostępu, a jeżeli zauważysz ich utratę, jak najszybciej zgłoś się do polskiego konsulatu. W razie kradzieży konieczna jest również wizyta na posterunku policji. 

Wybierasz się za granicę i zastanawiasz się, kiedy warto ubezpieczyć podróż? Przeczytaj koniecznie nasz poradnik Ile dni przed wyjazdem wykupić polisę.

Sprawdź również:

• Porównywarka ubezpieczeń turystycznych
• Ubezpieczenie na wakacje
• Ubezpieczenie na wyjazd za granicę
• Ubezpieczenie turystyczne online
• Ubezpieczenie na narty

FAQ:

Co powinienem zrobić po utracie dokumentów za granicą?

Utratę dokumentów musisz zgłosić w pobliskim konsulacie. Jeżeli doszło do kradzieży, udaj się również na posterunek policji. Kolejnym krokiem jest zastrzeżenie dokumentów – to konieczność, jeżeli chcesz się ochronić przed przykrymi konsekwencjami. 

Jak mogę zablokować moje dokumenty, aby zapobiec ich nadużyciu?

Dokumenty możesz zastrzec przy pomocy systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE Związku Banków Polskich, za pośrednictwem Twojego banku lub korzystając z konta na portalu Biura Informacji Kredytowej. 

Czy konsulat może mi pomóc w uzyskaniu nowych dokumentów?

W konsulacie nie ma możliwości złożenia wniosku o nowy dowód osobisty – z tym musisz poczekać na powrót do Polski. Istnieje jednak możliwość złożenia wniosku o nowy paszport lub paszport tymczasowy. 

Czy mogę zgłosić utratę dokumentów online?

Online utratę dokumentów możesz zgłosić, jeżeli posiadasz konto w portalu Biura Informacji Kredytowej. 

Grzegorz Majker

Grzegorz Majker – absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego, kierunek rachunkowość. Od dekady zajmuje się ubezpieczeniami. Specjalizuje się w polisach turystycznych oraz ubezpieczeniach komunikacyjnych. Prywatnie ojciec bliźniaków i miłośnik seriali na Netflixie.