Obowiązkowe ubezpieczenie OC (Odpowiedzialności Cywilnej) muszą posiadać wszystkie osoby zajmujące się działalnością rolniczą, posiadające użytki rolne przekraczające 1 ha oraz opłacające podatek rolny. Sprawdźmy, co obejmuje taka polisa i ile kosztuje.
Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolnika z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego jest regulowane przepisami Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 12 obowiązek zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ciąży na rolniku, czyli osobie fizycznej, w której posiadaniu lub współposiadaniu pozostaje gospodarstwo rolne.
Art. 2 ust. 1 pkt 4 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych określa gospodarstwo rolne jako obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz sklasyfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami, przekraczający łącznie powierzchnię 1 ha, jeśli podlega ona w całości lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym. Zgodnie z ustawą gospodarstwem rolnym jest także obszar takich użytków i gruntów, niezależnie od jego powierzchni, jeśli jest na nim prowadzona produkcja rolna stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z tego artykułu dowiesz się:
Wprowadzenie do ubezpieczenia OC w rolnictwie i dla budynków rolnych
Ubezpieczenie OC rolnika jest formą zabezpieczenia, która chroni rolników przed skutkami potencjalnych szkód, jakie mogą wyrządzić innym osobom lub ich mieniu podczas wykonywania działań związanych z rolnictwem. Można wymienić 4 grupy takich szkód:
- Szkody majątkowe – ubezpieczenie OC chroni rolników przed stratami materialnymi wynikającymi z uszkodzenia lub zniszczenia mienia innych osób jak budynki, pojazdy, ogrodzenia oraz inne mienie.
- Szkody osobowe – w razie wypadków czy urazów OC rolnika może pokryć koszty leczenia i odszkodowanie dla poszkodowanych osób.
- Szkody wyrządzone osobom trzecim – ubezpieczenie OC obejmuje również szkody spowodowane działalnością rolniczą, która wpływa na innych, np. zanieczyszczenia wód gruntowych, hałas.
Obowiązkowe dla rolnika jest także ubezpieczenie budynków rolnych od ognia i innych zdarzeń losowych.
Znaczenie obowiązkowego OC dla rolników i ich budynków
Ubezpieczenie obowiązkowe rolników (OC) ma zapewnić ochronę osobom trzecim, które ucierpiały lub poniosły szkodę w związku z prowadzonym przez rolnika gospodarstwem. Chroni też rolnika, który nie musi odpowiadać finansowo za wyrządzone szkody, gdyż pokrywa je ubezpieczyciel. Jednak ochrona OC dotyczy tylko szkód, które powstały w ramach prowadzenia gospodarstwa rolnego lub w związku z prowadzeniem działalności rolniczej.
Rola ubezpieczenia OC w ochronie majątku rolnego
Ubezpieczenie OC rolników to forma zabezpieczenia, która przydaje się w różnorodnych sytuacjach związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Polisa taka chroni majątek rolnika przed skutkami finansowymi zdarzeń związanych z pracą na roli. Przykładem takiego zdarzenia może być sytuacja, gdy bydło ucieka z hodowli i zniszczy mienie sąsiada, np. ogrodzenie lub samochód. W tym przypadku OC rolnika pomoże w pokryciu kosztów naprawy auta lub ogrodzenia, a także w wypłacie odszkodowania dla poszkodowanego sąsiada. Innym przykładem ochrony OC może być wypadek pracownika podczas zbiorów plonów lub zniszczenie upraw przez silne ulewy albo huragan. W takich sytuacjach rekompensata jest wypłacana przez ubezpieczyciela z polisy OC rolnika.
Przegląd odpowiedzialności prawnej rolników i właścicieli budynków
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC dla rolnika powstaje w momencie objęcia gospodarstwa w posiadanie. Jednak należy pamiętać, że polisa rolnicza nie stanowi zwolnienia z odpowiedzialności, jest tylko tzw. parasolem ochronnym, z tego powodu nie jest czynnikiem uniewinniającym, a wspomagającym rolnika.
Pomimo posiadania ubezpieczenia OC rolnik nadal jest odpowiedzialny za szkodę. Poszkodowany ma wybór, czy roszczenie swoje skieruje do rolnika, czy do ubezpieczyciela.
Odpowiedzialność cywilna rolnika obejmuje nie tylko odpowiedzialność jego, ale także osób zatrudnionych w gospodarstwie. Oznacza to, że z ubezpieczenia dla rolników przysługuje odszkodowanie w przypadku, gdy rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym jest zobowiązana do odszkodowania za wyrządzoną szkodę.
Odszkodowanie za szkodę na osobie z polisy OC przysługiwać będzie także samemu rolnikowi w przypadku, gdy zostanie on poszkodowany przez osobę pozostającą z nim w gospodarstwie rolnym lub przez pracownika gospodarstwa rolnego. Gdy jednak poszkodowany rolnik swoim działaniem lub zaniechaniem przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody, wtedy odszkodowanie może ulec pomniejszeniu. Gdy natomiast rolnik sam wyrządzi sobie szkodę wskutek własnego działania lub zaniechania, wtedy nie przysługuje mu odszkodowanie.
Zakres ochrony oferowanej przez OC dla rolników i budynków
Ubezpieczenie rolników OC i ubezpieczenie budynków uznaje odpowiedzialność cywilną właściciela oraz mieszkańców i pracowników gospodarstwa rolnego, natomiast budynki są chronione przed pożarem, powodzią i innymi zdarzeniami losowymi.
Co obejmuje ubezpieczenie OC dla rolników?
Obowiązkowe ubezpieczenie rolników OC ma szeroki zakres i może obejmować co najmniej 7 przypadków:
- Uszkodzenie mienia – chroni rolników przed sytuacjami, gdy działalność rolnicza może uszkodzić mienie innych osób, np. zniszczenie zabudowań, uszkodzenie ogrodzenia itp.
- Wypadki związane z pracownikami – OC może chronić rolników przed kosztami związanymi z wypadkami pracowników przy pracy, związane z ich leczeniem i odszkodowaniami.
- Szkody wyrządzone przez zwierzęta – mogą one wyrządzić szkody, np. zaatakować inne zwierzęta, ludzi lub zniszczyć uprawy. OC obejmuje rekompensatę związaną z tego typu zdarzeniami.
- Zanieczyszczenia i skażenia – działalność rolnicza może prowadzić do zanieczyszczenia środowiska, związane z używaniem nawozów czy pestycydów. OC może pomóc w pokryciu kosztów oczyszczenia i odszkodowań.
- Wypadki z udziałem maszyn rolniczych – duże ryzyko wypadków drogowych lub wywołania innych szkód jest związane z użytkowaniem maszyn rolniczych.
- Szkody spowodowane warunkami pogodowymi – w przypadku, gdy na skutek ekstremalnych warunków pogodowych (np. gradobicie, powódź) dojdzie do szkód na uprawach lub mieniu, wtedy rolnik może z OC pokryć straty związane ze zjawiskami pogodowymi.
- Inne przypadki odpowiedzialności cywilnej – ubezpieczenie OC rolników obejmuje przypadki, które mogą wynikać z prowadzenia działalności rolniczej.
Ubezpieczenie OC budynków w gospodarstwie rolnym
Ubezpieczenie budynków w gospodarstwie rolnym nie jest obligatoryjne w przypadku, gdy łączna powierzchnia gospodarstwa nie przekracza 1 ha. Gdy natomiast gospodarstwo jest większe, wtedy rolnik musi obowiązkowo nabyć ubezpieczenie nieruchomości obejmujące 13 zdarzeń.
Ubezpieczenia rolne obejmują 4 rodzaje budynków, które przekraczają 20 m2 i są pokryte dachem:
- budynki mieszkalne;
- budynki inwentarskie (np. kurniki, obory, chlewnie, stajnie);
- budynki magazynowe (np. stodoły, spichlerze);
- pozostałe obiekty gospodarcze (np. szopy, garaże).
Obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolniczego dotyczy tylko murów i instalacji związanych budynkiem, a także powłok malarskich lub tynków. Nie obejmuje natomiast stałych elementów jak armatura sanitarna, meble zabudowane, baterie słoneczne oraz ruchomości domowych jak sprzęt RTV, AGD, PC, meble itp.
Zdarzenia losowe, za które należy się rolnikowi odszkodowanie w ubezpieczeniu obowiązkowym, są określone ustawą. Chronią od następujących 13 zdarzeń:
- ogień,
- huragan,
- powódź,
- podtopienie,
- deszcz nawalny,
- grad,
- opady śniegu,
- piorun,
- eksplozja,
- osunięcie ziemi,
- tąpnięcie,
- lawina,
- upadek statku powietrznego.
Oznacza to, że każda obowiązkowa polisa OC będzie miała taki sam zakres ochrony. Nie obejmuje ona następujących 5 zdarzeń:
- przepięcia,
- szkody wodociągowe,
- dym,
- sadza,
- upadek drzewa itp.
Wymogi i procedury dotyczące ubezpieczenia OC w rolnictwie
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników powstaje w chwili objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie. W dniu przejęcia należy podpisać umowę ubezpieczenia OC. Warto wiedzieć, że ubezpieczenie OC rolnika obejmuje szkody związane z posiadaniem gospodarstwa, z tego powodu niezbędna jest polisa nawet w przypadku, gdy rolnik nie prowadzi aktualnie żadnych upraw ani działalności.
Wymogi prawne dotyczące ubezpieczenia OC
Aby uzyskać ubezpieczenie OC rolnika, konieczne jest spełnienie określonych wymogów i przestrzeganie właściwych procedur, które można podzielić na 5 kroków:
- Określenie rodzaju działalności – przed zawarciem umowy ubezpieczenia OC rolnik powinien określić rodzaj prowadzonej przez siebie działalności rolniczej. To istotne przy wyborze zakresu polisy – może ona różnić się w zależności od rodzaju prowadzonej działalności.
- Określenie limitów ubezpieczenia – dobrze, jeśli rolnik sam wybierze sumę ubezpieczenia, czyli limity określające maksymalną kwotę, jaką ubezpieczyciel wypłaci w przypadku szkody.
- Dokumentacja – rolnik powinien pamiętać o przygotowaniu odpowiedniej dokumentacji, której może wymagać ubezpieczyciel. Mogą to być dokumenty określające rodzaj działalności, historia gospodarstwa i dotyczące wcześniejszych roszczeń z polisy.
- Wnioski i umowa – ważne jest poprawne wypełnienie stosownych wniosków.
- Przestrzeganie warunków umowy – dotyczy to regularnego opłacania składki i informowanie ubezpieczyciela o zmianach w działalności rolniczej.
Proces uzyskiwania i odnawiania polisy OC
Zgodnie z art. 45 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników zawiera się na okres 12 miesięcy. Warto wiedzieć, że obowiązkowe ubezpieczenie rolnicze odnawia się automatycznie, gdy minie termin obowiązywania polisy.
Brak obowiązkowego OC rolnika jest zagrożone karą finansową, która może mieć 2 wysokości:
- jedną dziesiątą wynagrodzenia za pracę w przypadku ubezpieczenia OC rolników;
- jedną czwartą minimalnego wynagrodzenia za pracę w przypadku ubezpieczenia budynków rolniczych.
Zarządzanie ryzykiem w gospodarstwie rolnym
Prowadząc gospodarstwo rolne, rolnik narażony jest na szereg ryzyk, jakie mogą wpłynąć negatywnie na jego zdrowie, ale także na płynność finansową jego przedsięwzięcia. Na niektóre z nich rolnik ma wpływ, natomiast inne (zdarzenia losowe) dzieją się samoistnie i nie da się ich uniknąć. Odpowiedzią na zarządzanie ryzykiem jest polisa ubezpieczeniowa, która powinna być dopasowana do potrzeb rolnika.
Środki zapobiegawcze i zarządzanie ryzykiem w rolnictwie
Rolnicy z racji swojej działalności powinni poznać możliwości identyfikacji i szacowania ryzyka, muszą także zaznajomić się z metodami zabezpieczania się przed ryzykiem.
Oto 3 metody ograniczania ryzyka:
- Kontrola ryzyka obejmującego działania w celu obniżenia częstotliwości szkód oraz zmniejszenie wartości strat.
- Transfer ryzyka, czyli przeniesienie ryzyka na inny podmiot oraz zastosowanie określonych mechanizmów prawnych.
- Dystrybucja ryzyka polegająca na podzieleniu skutków finansowych realizacji danego ryzyka na grupę – to możliwe tylko w organizacjach skupiających większą liczbę gospodarstw.
Najlepsze praktyki w zapobieganiu szkodom
Przedstawiamy 5 instrumentów wykorzystywanych przez rolników w celu ograniczenia ryzyka:
- Organizacja gospodarstwa, w tym m.in. zastosowanie technologii uprawy roślin (odmiany, zabiegi uprawowe, ochrona), warunki sanitarne i żywieniowe w chowie zwierząt oraz dywersyfikacja struktury produkcji.
- Dywersyfikacja dochodów – pozarolnicza działalność gospodarcza, praca poza gospodarstwem.
- Interwencja polityki rolnej – płatności bezpośrednie, system podatkowy i ubezpieczeniowy.
- Dzielenie się ryzykiem przez rynek – kontraktacje i kontrakty terminowe.
- Przenoszenie ryzyka – ubezpieczenia, w tym ubezpieczenia komercyjne i wzajemne.
Koszty obowiązkowego ubezpieczenia OC dla rolników i ich budynków
Przeciętny roczny koszt ubezpieczenia upraw w gospodarstwie rolniczym wynosi ponad 300 zł, ubezpieczenie budynków rolniczych – 280 zł, OC prywatne rolnika – 70 zł, a OC gospodarstwa – około kilkuset złotych, jednak koszt tej polisy jest ustalany indywidualnie.
Suma gwarancyjna w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia OC rolnika wynosi:
- w przypadku szkód na osobie – 5 210 000 euro,
- w przypadku szkód w mieniu – 1 050 000 euro.
Suma gwarancyjna odnosi się do jednego zdarzenia, niezależnie od liczby poszkodowanych.
Czynniki wpływające na cenę ubezpieczenia
Cena ubezpieczenia OC rolnika zależy przede wszystkim od typu gospodarstwa, rodzaju upraw lub hodowli, a także od jego wielkości. Koszt zabezpieczenia dla małego gospodarstwa należącego do jednej rodziny będzie znacznie różnił się od tego rolnika, którego uprawy pokrywają teren kilkunastu hektarów oraz który zatrudnia pracowników. Dodatkowo wpływ na cenę ubezpieczenia ma suma ubezpieczenia, jaką wybierze rolnik i jego historia ubezpieczeniowa.
Do obowiązkowego ubezpieczenia rolników właściciel gospodarstwa może dokupić rozszerzenia, które zwiększą kwotę maksymalnego wypłaconego odszkodowania lub ochronią gospodarstwo w razie wystąpienia mniej typowych zdarzeń. Jednak takie rozszerzenia podwyższą koszt polisy dla rolnika.
Porównanie ofert i optymalizacja kosztów
Koszt ubezpieczenia obowiązkowego dla rolnika jest dość wysoki, tym bardziej że musi on także ubezpieczyć budynki. Z tego powodu warto poszukać optymalnej cenowo oferty. W tym celu warto skorzystać z porównywarki ubezpieczeń Kioskpolis.pl. Po wejściu na stronę internetową wystarczy podać kilka informacji na temat posiadanego gospodarstwa rolniczego i porównywarka wybierze najtańsze oferty ubezpieczenia OC dla rolnika.
Wybór i zakup odpowiedniego ubezpieczenia OC
Po znalezieniu odpowiedniego ubezpieczenia OC rolnik podpisuje umowę ubezpieczenia. Może to zrobić, kontaktując się z agentem ubezpieczeniowym lub przez internet.
Jak wybrać odpowiednie ubezpieczenie OC?
Szukając odpowiedniej oferty ubezpieczenia OC, rolnik może skorzystać z pomocy internetu oraz porównywarki Kioskpolis.pl lub wybrać się do swojego agenta ubezpieczeniowego i poprosić o przedstawienie najkorzystniejszej propozycji polisy dla swojego gospodarstwa.
Porady dotyczące wyboru polisy dla gospodarstw rolnych
Wybierając polisę dla gospodarstwa rolnego, warto zwrócić uwagę na to, żeby ubezpieczenie zapewniało pełną ochronę. To niezbędne w pracy na gospodarstwie rolnym. Najlepiej, żeby polisa chroniła właściciela, jego rodzinę, budynki, a także pracowników. Dodatkowo rolnik może zadbać o ochronę dla zwierząt gospodarskich i pojazdów wykorzystywanych w gospodarstwie. Duże znaczenie ma suma ubezpieczenia i zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Podsumowanie
Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC na rolnika narzucają ustawy. W pracy na gospodarstwie rolnym taka polisa ma duże znaczenie ze względu na to, że działalność rolnicza może powodować ryzyko zniszczenia mienia lub wyrządzenia innych szkód osobom trzecim. W razie niebezpiecznych zdarzeń lub wypadku odpowiedzialność za szkody spada na ubezpieczyciela, co chroni rolnika przed wypłatą rekompensat finansowych.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy każdy rolnik musi posiadać ubezpieczenie OC?
Tak, zgodnie z ustawą każdy rolnik posiadający gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha musi posiadać ubezpieczenie OC.
Jakie są konsekwencje braku OC dla rolnika i jego budynków?
Konsekwencją braku OC dla rolnika i jego budynków są kary finansowe.
